Işın tedavisi, iyonlaştırıcı radyasyon kullanan bir tedavi yöntemidir.
Bu onkolojik uygulamada temel yöntemlerden biridir, tedavi birçok tür ve hatta farklı evrelerdeki tümörü iyileştirebilmektedir. Hem bağımsız bir yöntem olarak hem de diğerleriyle (hedefli tedavi, cerrahi, kemoterapi, immünoterapi ve hormonal tedavi) birleştirilerek uygulanabilmektedir.
Işınlamanın etkisi, malign hücrelerdeki kendi kendini düzenleme süreçlerinin bozulması, kan beslemesinin kesilmesi ve sonuç itibariyle tümörün ölümüne yol açması olarak ortaya çıkmaktadır.
Önde gelen dünya onkoloji dernek ve örgütleri (WHO, NCCN, ESTRO, RTOG), gelişmiş radyoterapi teknolojileri ile kanserli hastalarının %80'ini tedavi edebilmektedir. Harici ışın tedavisinin uygulanması için karar, aynı zamanda, tedavisi diğer yöntemlerle etkisiz olan belirli neoplazm türlerinin bulunmasına bağlıdır.
MİBS kliniğinde; ışın tedavisi, radyasyon onkolojisinin en önemli sorununu çözebilecek en gelişmiş cihazlardır. Radyasyonun etkisinin en üst düzeye çıkarılması ile hem erken hem de daha geç aşamada komplikasyon risklerinin en aza indirilmesi arasında optimal dengeyi seçebilir, böylece ışın tedavisine devam ederek hasta tedavisinin kalitesini iyileştirebilir.
Merkezde kullanılan lineer hızlandırıcılar eşsiz avantajlara sahiptir ve aşağıdaki yöntemlerin kullanılması sayesinde çalışmalar kolaylaşmaktadır:
Yoğunluk ayarlı radyoterapi (IMRT), günümüzde harici ışın tedavisinin en gelişmiş yöntemidir. Bu yöntemde, radyasyon ışınlarını, kanserin bulunduğu bölgeyi tam saracak biçimde şekillendirme, hedef sınırlarında yüksek doz homojenliği, geleneksel ışın tedavisine kıyasla neoplazmaya toplamda daha yüksek artan dozlar verme olasılığı kullanılır.
Söz konusu tedavinin temel avantajı, tümörü çevreleyen normal dokuların azami ölçüde korunması ile ışınlama koşullarını yaratmasıdır.
Bu yöntemin uygulanması, lineer hızlandırıcı ekipmanı ve IGRT (görüntü kılavuzlu radyoterapi) sistemi - görüntüleme araçlarının kontrolünde ışın tedavisi olmadan imkansızdır. Bu durumda, dijital röntgen veya konik ışınlı bilgisayarlı tomografi taraması ile her radyoterapi seansından önce hastanın vücudunun ve ışınlanan bölgenin konumunu izlenebilmektedir. Bu, tüm tedavi süresi boyunca hatırlatma dozun uygulanmasının yüksek doğruluğunu garanti etmeyi mümkün kılar. Merkezimizdeki tüm hızlandırıcılar bu sistemle donatılmıştır.
Aşağıda gösterildiği üzere, radyasyon hacminde dozun daha doğru bir şekilde dağılımını ve sağlıklı dokular üzerindeki yükte azalmayı gösteren görüntü verileri sunulmaktadır (sağda IMRT).
Tedavi uygulamasının hazırlanması ve planlanması (2-3 gün): ışınlama hacmi için özel sabitleme cihazlarının ve aletlerin (başlık, vakumlu yatak, termoplastik maske gibi) imal edilmesi, 3-D / 4-D uygulaması için bilgisayarlı tomografi, manyetik rezonans görüntüleme (gerektiği takdirde), ışınlamanın dozimetrik planlaması, lineer hızlandırıcı üzerinde tedavi simülasyonu.
Işın tedavisinin süresi amacı doğrultusunda belirlenir. Tümörü tamamen yok etme sorununu çözmek için (tamamlayıcı kür), genellikle her gün 15 ila 30 radyasyon seansı gerekmektedir.
Hastanın yaşam kalitesini iyileştirmeye, ağrılı semptomları (ağrı kesicilerle tedavi edilemeyen ağrılar, hayati organlara baskı, tümör ülserleri, erozyonlar gibi) azaltmaya veya hafifletmeye veya tümör kitlesinin hacmini önemli ölçüde küçültmeye yönelik palyatif veya semptomatik ışın tedavisi, tedavinin 3-15 günü içinde uygulanır.
Bu arada, ışın tedavisi gören tüm hastaların yaklaşık %30'undan yalnızca yok denilecek kadar küçük bir kısmı en son özel tedavi yöntemlerinden faydalanmaktadır. Işın tedavisi sırasında hasta ameliyat masasına rahatça yerleşir, gözlem ve iletişim video kamera ve mikrofon yardımıyla sağlanır. Uygulama kesinlikle ağrısızdır ve seans birkaç dakika sürer.